Progressief en pro-Europa, maar waar verschilt het? GroenLinks-PvdA en Volt bij de Europese verkiezingen (2024)

De inhoudelijke verschillen tussen Volt en GroenLinks-PvdA zijn klein en dus zijn ze elkaars grootste concurrenten bij de Europese verkiezingen. EenVandaag sprak met de lijsttrekkers van beide partijen.

Er zijn veel overeenkomsten tussen beide partijen: ze zijn progressief en pro-Europees. Ze pleiten voor Europese samenwerking op het gebied van veiligheid en willen haast maken met het klimaatbeleid. Ze vinden allebei dat de kiesgerechtigde leeftijd naar 16 jaar moet. Maar er zijn ook onderwerpen waar ze verschillend over denken, zoals kernenergie.

Wie zijn de lijsttrekkers?

Bas Eickhout is met 15 jaar ervaring een oudgediende in het Europees Parlement. Twee keer was hij lijsttrekker van GroenLinks. Deze keer is hij de nummer 1 van de gecombineerde lijst GroenLinks-PvdA. In de peilingen staat de partij nu op 8 zetels.

Voor Reinier van Lanschot is het de tweede keer dat hij lijsttrekker is van Volt. In 2019 lukte het niet een zetel in het Europees Parlement te veroveren, maar nu staat de partij op 2 zetels in de peilingen.

Kernenergie

Volt is overtuigd voorstander van kernenergie. Van Lanschot: "Als we snel klimaatneutraal willen worden, dan kunnen we geen energiebronnen uitsluiten. Dan moeten we in heel Europa ons energiebeleid gaan regelen en in sommige landen betekent dat kernenergie gebruiken, want dan kunnen we sneller naar die klimaatneutraliteit toe."

GroenLinks-PvdA is tegen kernenergie. De vraag is hoe we onze fossiele energie gaan vervangen, zegt Eickhout. "De keuze is: doe je dat duurzaam of met kernenergie. Kernenergie is per definitie niet snel. Voor 2030 staat er geen nieuwe kerncentrale in Nederland." Maar Van Lanschot brengt daar tegenin dat kleinere reactoren sneller gebouwd kunnen worden. "Als je je daarvoor afsluit, maak je het jezelf moeilijker."

Europees leger

De Russische inval in Oekraïne heeft Europa wakker geschud. Er moet meer samengewerkt worden op veiligheidsgebied, vinden de lijsttrekkers van Volt en GroenLinks-PvdA. Is Van Lanschot bang dat de oorlog aan de oostgrens van de Europese Unie zich uitbreidt? "Het risico is in ieder geval zo groot dat we nu actie moeten ondernemen. Als ik 'Volters' in Letland spreek, die hebben een tasje met hun paspoort en kleren klaarstaan omdat ze bang zijn dat Rusland ook daar gaat invallen."

Herkenbaar, vindt Eickhout. "Ik was laatst in Vilnius, de hoofdstad van Litouwen. Die zitten maar 30 kilometer van de Wit-Russische grens, waar het Russisch leger staat. Dus: het Russisch leger is voor die landen 30 kilometer van de hoofdstad."

'Afleiding van de uitdagingen'

En daarom moet er volgens Volt een Europees leger komen. "Ik denk dat wij de afgelopen 15 à 20 jaar hebben liggen slapen in Europa. Het is jammer dat er niet eerder beleid is gemaakt om de defensie te integreren. Ja, we hebben de Navo, maar dat alleen is onvoldoende, zeker met de verkiezingen in Amerika die er aankomen", zegt Van Lanschot.

GroenLinks-PvdA is terughoudender over een Europees leger. "We moeten eerst vooral meer samenwerken", vindt Eickhout. "Laten we gewoon beginnen met kijken naar die industrie: Frankrijk heeft een heel grote oorlogsindustrie, Duitsland ook. Die maken allemaal hun eigen producten en die zijn niet op elkaar aangesloten. Dus we kunnen het over een Europees leger hebben, maar het is eigenlijk een afleiding van de uitdagingen waar we nu voor staan."

Asiel-en migratiebeleid

Een ander belangrijk thema bij deze Europese verkiezingen is het asiel- en migratiebeleid. Op dat terrein vinden Volt en GroenLinks-PvdA elkaar. "Migratie is in heel Europa een belangrijk thema. En in elk land wordt het beeld gecreëerd dat sommige partijen voor open grenzen zijn", zegt Van Lanschot.

"Maar er is geen Europese partij voor open grenzen. Europa heeft al een grens en dat is de Middellandse Zee. Kijk eens wat mensen willen doen om toch naar Europa te komen. Dat laat ook zien dat Europa afsluiten geen zin heeft. We moeten arbeidsmigratie beter regelen, legale routes creëren", vervolgt Van Lanschot. "Mensen aan wie we behoefte hebben gaan we uitnodigen op onze voorwaarden. Bijvoorbeeld mensen in de zorg."

Legale routes creëren

Eickhout valt hem bij: "Als je legale routes creëert voor mensen, dan hoeven ze ook minder via illegale routes te komen. Wij willen juist meer controle erop zodat je beter weet wie er binnenkomt."

Voor vluchtelingen gaat dat niet op, gaat Eickhout verder. "Die kun je moeilijker controleren, die komen en die hebben gewoon een eerlijke behandeling en een menswaardige opvang nodig. Maar mensen die komen voor werk, daar moeten we veel meer legale routes voor creëeren, zodat je daar juist grip op kan krijgen."